89. ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΟΠΤΙΚΟ ΕΛΕΓΧΟ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ, ΜΕΡΟΣ Α'

update 4/3/2012 , ώρα 10.15 μμ: Το άρθρο αναπροσαρμόστηκε για να διευκρινιστούν σημεία του που άφηναν να δημιουργηθούν παρερμηνείες.

Στο κεφάλαιο 6 του προτύπου ΕΛΟΤ HD 384, παράγραφος 611 και παράρτημα Π.61-Ε δίνονται λεπτομέρειες σχετικά με τον τρόπο πραγματοποίησης αυτού του ελέγχου, στοιχεία του οποίου μας χρειάζονται για τη σύνταξη του αντίστοιχου πρωτοκόλλου ελέγχου της εγκατάστασης.
Εμείς σε αυτό το άρθρο θα προσπαθήσουμε να δώσουμε λεπτομερείς πρακτικές οδηγίες για τον τρόπο που μπορεί να πραγματοποιηθεί ένας ακόμα πιο ενδελεχής οπτικός έλεγχος στα επιμέρους τμήματα της εγκατάστασης:

1. Μόνιμες γραμμές εγκατάστασης
Αν λάβουμε υπόψη μας ότι κατά τη συνήθη πρακτική τα κουτιά διακλάδωσης είναι καλυμμένα θα πρέπει να ελέγξουμε σε κάθε γραμμή τα φανερά της σημεία που είναι η αρχή (έξοδος ηλεκτρικού πίνακα) και τα ενδιάμεσα - τελικά σημεία της δηλαδή πίσω από διακόπτες , πρίζες ή τα ντουί - κλέμες σε φωτιστικά σώματα.
Στα σημεία αυτά τα ορατά τμήματα των αγωγών - καλωδίων της γραμμής έχουν ικανοποιητικό μήκος για τον έλεγχο των παρακάτω σημείων:
α) αν έχει χρησιμοποιηθεί ο σωστός τύπος αγωγού - καλωδίου με βάση τις συνθήκες λειτουργίας της γραμμής. Στην περίπτωση αυτή θα πρέπει να έχουμε μπροστά μας το σχέδιο ώστε να γνωρίζουμε τη σαφή διαδρομή της για να δούμε αν επηρεάζεται από παράγοντες όπως είναι ,για παράδειγμα, η θερμοκρασία (π.χ. δίπλα από τζάκι , πίσω από θερμαντικό σώμα κ.τ.λ.)
β) αν οι αγωγοί - καλώδια αντέχουν την τάση λειτουργίας της γραμμής . Μπορούμε να αντλήσουμε στοιχεία από το μονογραμμικό του πίνακα της Ε.Η.Ε με βάση το είδος της γραμμής (φωτισμού ,πριζών κ.τ.λ.)το οποίο πρέπει να είναι σχεδιασμένο όπως προβλέπεται για τα έγγραφα της νέας Υ.Δ.Ε.
γ) αν οι αγωγοί - καλώδια αντέχουν το ρεύμα λειτουργίας της γραμμής . Επίσης μας δίνει πληροφορίες γι' αυτό το μονογραμμικό πίνακα της Ε.Η.Ε. με βάση το είδος της γραμμής (φωτισμού ,πριζών κ.τ.λ.) και την αντίστοιχη ασφάλεια γραμμής.
δ) αν οι αγωγοί της γραμμής έχουν χρησιμοποιηθεί σωστά με βάση το χρώμα της μόνωσής τους (ουδέτερος με μπλε χρώμα , προστασία με πρασινοκίτρινο χρώμα ,μαύρο καφέ και γκρι για φάση-εις). Αυτό γίνεται με έλεγχο πίσω από πρίζες - διακόπτες.
ε) αν έχει διατηρηθεί το ποσοστό της επιτρεπόμενης πτώσης τάσης σε όλο το μήκος της γραμμής κάτω από το 4% . Αυτό μπορεί να γίνει με χρήση βολτομέτρου δειγματοληπτικά σε μια ή περισσότερες πρίζες και σε ένα ή περισσότερα ντουί. Εδώ προτιμάμε οι μετρήσεις να γίνονται στο τέλος της κάθε γραμμής καλύπτοντας έτσι το μέγιστο κατά το δυνατό μήκος της. Η συγκεκριμένη μέτρηση που προτείνουμε είναι ενδεικτική και δεν αναφέρεται στο πρότυπο. Εναλλακτικά μπορεί να πραγματοποιηθεί και με το πολυόργανο μέτρησης (εμφανίζεται αυτόματα στην οθόνη)όταν παίρνουμε μέτρηση σε πρίζα της εγκατάστασης.
στ) αν υπάρχει κατάλληλη μηχανική προστασία της γραμμής ή από γδαρσίματα. Σε εξωτερικές γραμμές αυτό μπορεί να γίνει εύκολα αντιληπτό . Σε χωνευτές γραμμές είναι πρακτικά αδύνατο.
ζ) αν πρόκειται για εξωτερική γραμμή θα πρέπει να δούμε αν υπάρχει σωστή στερέωση ώστε να μην κρέμεται (αντίστοιχα υλικά στερέωσης και κατάλληλος τρόπος στερέωσης ).
η) να μην είναι εκτεθειμένη η γραμμή σε άμεσο ηλιακό φως εκτός αν έχει επιλεγεί κατάλληλος τύπος αγωγού - καλωδίου που το επιτρέπει. Αγωγοί - καλώδια που η εξωτερική τους μόνωση δείχνει φθαρμένη ή τρίβεται εύκολα όταν την πιάσουμε είναι σίγουρα εκτεθειμένοι στον ήλιο. Η βροχή και το χιόνι επηρεάζουν επίσης σημαντικά τη μόνωση της γραμμής παρόλο που είναι φαινόμενα παροδικά.
θ) αν από τις συνθήκες επιβάλλεται σε κάποιο σημείο κάμψη αυτή πρέπει να έχει πραγματοποιηθεί ώστε να μην "στρεβλώνει" τους αγωγούς- καλώδια της γραμμής. Εντοπίζεται σε εξωτερικές γραμμές .
ι) να μην έχει χρησιμοποιηθεί για τις μόνιμες γραμμές τύπος αγωγού - καλωδίου που να αντιστοιχεί σε φορητές συσκεύες (π.χ.εύκαμπτο πολύκλωνο καλώδιο HO5RR-F ,H05VV-F , H03VV-F).
κ) να μην υπάρχουν γυμνά μέρη της γραμμής που να μπορούν να έρθουν σε επαφή με τους χρήστες της εγκατάστασης
λ) αν η γραμμή καταλήγει να συνδέεται σε ηλεκτρολογικό υλικό (π.χ. κλέμα για τα φωτιστικά σώματα).

2. Αγωγοί και καλώδια για φορητές συσκευές
Οι φορητές συσκευές δεν αποτελούν αντικείμενο του προτύπου ΕΛΟΤ HD 384. Απώτερος ωστόσο στόχος των ελέγχων της εγκατάστασης είναι η προστασία των χρηστών της από ηλεκτροπληξία ή από ηλεκτρική πυρκαγιά.Δυστυχώς οι φορητές συσκευές πολλές φορές έχουν κατηγορηθεί , όχι άδικα, ως αιτίες ηλεκτρικών ατυχημάτων. Γι 'αυτό θεωρούμε απαραίτητο ότι ένας σοβαρός οπτικός έλεγχος από μέρους του επιθεωρητή ηλεκτρολόγου πρέπει να περιλαμβάνει , έστω και δειγματοληπτικά , τα παρακάτω σημεία που αφορούν τις καλωδιώσεις των φορητών συσκευών :
α) αν έχει χρησιμοποιηθεί ο σωστός τύπος αγωγού - καλωδίου με βάση τις συνθήκες λειτουργίας της γραμμής.
β) αν οι αγωγοί - καλώδια αντέχουν την τάση λειτουργίας της γραμμής . Μπορούμε να αντλήσουμε στοιχεία από το μονογραμμικό του πίνακα της Ε.Η.Ε με βάση το είδος της γραμμής (φωτισμού ,πριζών κ.τ.λ.)το οποίο πρέπει να είναι σχεδιασμένο όπως προβλέπεται για τα έγγραφα της νέας Υ.Δ.Ε.
γ) αν οι αγωγοί - καλώδια αντέχουν το ρεύμα λειτουργίας της γραμμής . Επίσης μας δίνει πληροφορίες γι' αυτό το μονογραμμικό πίνακα της Ε.Η.Ε. με βάση το είδος της γραμμής (φωτισμού ,πριζών κ.τ.λ.) και την αντίστοιχη ασφάλεια γραμμής.
δ) αν οι αγωγοί της γραμμής έχουν χρησιμοποιηθεί σωστά με βάση το χρώμα της μόνωσής τους (ουδέτερος με μπλε χρώμα , προστασία με πρασινοκίτρινο χρώμα ,μαύρο καφέ και γκρι για φάση-εις). Αυτό γίνεται δειγματοληπτικά με έλεγχο σε φις ή σε όποιο άλλο σημείο μας επιτρέπει η συσκευή.
ε) αν εξασφαλίζει προστασία από υψηλή θερμότητα ή μηχανικές καταπονήσεις (π.χ. καλώδιο φούρνου μικροκυμάτων , πλυντηρίου κ.τ.λ.)
στ)οι απογυμνώσεις των αγωγών στα φις να είναι όσο το δυνατόν κοντύτερες . Αυτό συνήθως εντοπίζεται εφόσον πρόκειται για φις που δεν διατηρούν τα χαρακτηριστικά της εταιρείας αλλά έχουν αντικατασταθεί και συνδεθεί εκ νέου.
ζ) να μην έχουν φθαρμένη μόνωση.
η) σε συσκευές που συνυπάρχει νερό με ρεύμα (π.χ. βραστήρας) να έχει εξασφαλιστεί η πλήρης μόνωση των αγωγών - καλωδίων
θ) να μην υπάρχουν γυμνά μέρη των αγωγών - καλωδίων που να μπορούν να έρθουν σε επαφή με τους χρήστες της εγκατάστασης

Σχόλιο συντάκτη : Ευχαριστούμε τον κ. Σαρρή για τις εύστοχες παρατηρήσεις του.